Aylık Bültenler
BOZYAKA HUKUK BÜROSU
2025 MART AYI BÜLTENİ
Bozyaka Hukuk Bürosu olarak,
müvekkillerimiz ve danışanlarımızın güncel hukuki gelişmelerden bilgi sahibi
olabilmesi ve iletişimimizi güçlendirmek amacıyla hukuk dünyasındaki aylık gelişmeleri
derlediğimiz bültenler ile siz değerli müvekkillerimiz ve danışanlarımıza
sunmaktayız.
Bozyaka Hukuk Bürosu olarak amacımız,
iş hukuku, ticaret hukuku, vergi hukuku, kişisel verilerin korunması ve ceza
hukuku başta olmak üzere hukukun farklı alanlarında gerçekleşen güncel
gelişmeler hakkında müvekkillerimizi bilgilendirmek ve hukuki farkındalığı
artırmaktır. Aşağıda Mart 2025 boyunca ülkemizde gerçekleşen önemli mevzuat
değişiklikleri, Anayasa Mahkemesi kararları ve dünyadan dikkat çeken hukuki
haberler özetlenmiştir.
Keyifli okumalar
dileriz.
A) HUKUKİ GELİŞMELER
Türkiye’de siber güvenlik alanında uzun süredir beklenen kapsamlı yasal düzenleme kabul edilerek 19 Mart 2025 tarihinde 32846 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. 21 maddelik Siber Güvenlik Kanunu, 12 Mart 2025’te TBMM’de kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Kanun; kamu kurumları, özel sektör ve bireylerin siber tehditlerden korunmasını hedefleyerek ulusal siber güvenlik stratejileri doğrultusunda bir çatı mevzuat oluşturuyor. Kanun kapsamında Siber Güvenlik Başkanlığı kurulmuş, siber güvenlik ürün ve hizmetlerinin yurtdışına satışı ile kritik şirket birleşme/devralmalarına izin şartı getirilmiş ve siber olayların merkezi izlenmesi gibi konularda düzenlemeler yapılmıştır.
Kripto varlık platformlarının tabi olacağı ilk ayrıntılı ikincil mevzuat Mart ayında yürürlüğe girdi. “Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ” ve ilişkili üç tebliğ, 13 Mart 2025 tarihli ve 32840 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Bu düzenlemeler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının lisans alma süreçleri, sermaye yeterliliği, iç denetim ve risk yönetimi, bilgi sistemleri denetimi, izin almadan yapamayacakları faaliyetler gibi pek çok konuda sermaye piyasası mevzuatına benzer yükümlülükler getiriyor. Böylece Türkiye’de kripto varlık borsaları ve benzeri hizmet sağlayıcılar ilk kez kapsamlı bir yasal çerçeveye kavuşmuş oldu.
8 Mart 2025 tarih ve 32835 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile “Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılar ve Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik”te çeşitli güncellemeler yapıldı. Bu değişikliklerle, özellikle yurt dışına yönelik e-ticaret satışlarının tanımı netleştirildi, çevrimiçi arama motorlarında reklam ve indirim bütçesi hesaplamalarına ilişkin belirsizlikler giderildi ve platformların bilgi verme yükümlülükleri detaylandırıldı. Düzenleme yayımı tarihinde yürürlüğe girerek e-ticaret pazar yerleri ve satıcıları için derhal uyum zorunluluğu doğurdu.
Türkiye’de 2018’den bu yana yürürlükte olan dövizle sözleşme yapma kısıtlamasına ilişkin önemli bir değişiklik yapıldı. 6 Mart 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile Türkiye’de yerleşik kişiler arasındaki menkul satış sözleşmeleri (taşıt satışları hariç) için bedellerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenmesine yeniden imkân tanındı. Bu değişiklikle birlikte faturası kesilmiş ancak ödemesi alınmamış menkul satışlarında dövizle ödeme yasağı kaldırılmış oldu. Taşıt satış sözleşmelerine ilişkin döviz yasağı ise devam etmektedir. Düzenleme, ticari hayatı canlandırmak ve uluslararası ticareti kolaylaştırmak amacıyla yürürlüğe konuldu.
İşverenlere yönelik asgari ücret destek uygulaması 2025 yılında da devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından 13 Mart 2025 tarihinde 2025/9 sayılı Genelge yayımlanarak, 2025 yılı için geçerli asgari ücret desteğinin usul ve esasları duyuruldu. Genelge, 2025’te işverenlere sağlanacak kişi başı aylık destek tutarını ve destekten yararlanma koşullarını açıklıyor. Bu destek ile istihdamın korunması ve işverenlerin artan asgari ücret maliyetinin bir kısmının devletçe karşılanması amaçlanmaktadır.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), Mart ayında kişisel verilerin korunması mevzuatındaki değişiklikler sonrasında oluşan soru işaretlerini gidermek üzere beklenen ikinci rehberi yayımladı. “Özel Nitelikli Verilerin İşlenmesine İlişkin Rehber”, Mart 2025 başında Kurum tarafından kamuoyuna duyuruldu. Rehber, sağlık, biyometrik, genetik veriler gibi özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde uyulması gereken ilke ve yükümlülükleri ayrıntılı olarak açıklıyor. Özellikle hangi verilerin özel nitelikli sayıldığı, bu verilerin açık rıza olmaksızın işlenebileceği istisnaların sınırları ve işleme sırasında alınması gereken teknik/idari tedbirler rehberde örneklerle ele alınmıştır. Bu rehber, uygulamadaki belirsizlikleri büyük ölçüde gidermeyi hedefleyerek veri sorumlularına önemli bir kılavuz sunmaktadır.
15 Mart 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararları
ile vergi alanında iki önemli değişiklik yapıldı. İlk olarak, Katma Değer
Vergisi (KDV) iade alt sınırı 2.000 TL’den 10.000 TL’ye yükseltildi. Bu
değişiklikle birlikte mükelleflerin talep edebileceği KDV iade tutarı için
getirilen asgari sınır 5 kat artırılmış oldu. İkinci olarak, sigara ve tütün
mamullerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oran ve tutarları yeniden
belirlendi. Sigaralardaki ÖTV nispi oranı %53,5’ten %50’ye indirilirken, asgari
maktu vergi tutarı adet/gram başına 1,83 TL’den 10,5 TL’ye çıkarıldı. Bu düzenleme ile özellikle düşük
fiyatlı tütün ürünlerinde vergi yükü artacak, böylece gençleri hedef alan ucuz
ürünlerin azaltılması ve vergi gelirlerinin artırılması amaçlanmaktadır.
B) ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI
Mart 2025’te Anayasa Mahkemesi
tarafından verilen ve Resmî Gazete’de yayımlanan dikkat çekici kararlar aşağıda
özetlenmiştir:
a) İş Sözleşmelerinde Yabancı Hukuk
Seçimi Kuralı İptal Edildi:
Anayasa Mahkemesi, 5718 sayılı
Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu’nun 27/1 maddesini (yabancılık unsuru taşıyan
iş sözleşmelerinde tarafların seçtiği hukukun uygulanabileceğine dair kural)
Anayasa’nın 49. maddesine aykırı bularak iptal etmiştir. Karar, 10 Mart 2025
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış ve altı ay sonra yürürlüğe girmek üzere
etkisi ertelenmiştir. Mahkeme, işçinin korunması ilkesine vurgu yaparak, hukuk
seçimi yoluyla işçilerin asgari koruyucu haklarının bertaraf edilmesini
engelleyecek güvenceler olmaksızın böyle bir düzenlemenin Anayasa’ya aykırı
olduğuna hükmetmiştir. Gerekçede, güçlü işverenlerin pazarlık üstünlüğü ile
işçi aleyhine daha düşük koruma sağlayan bir hukuku dayatabileceği ve bunun
devletin çalışanları koruma yükümlülüğüyle bağdaşmadığı belirtilmiştir. Bu iptal kararı, uluslararası iş
sözleşmesi yapan şirketleri etkileyecek; 10 Eylül 2025’ten itibaren işçiler
lehine yabancı hukuk seçimine sınırlama getirilecektir.
Karar
Metni: anayasa.gov.tr
b) Manevî Tazminat Davalarında Yargılama
Gideri Kuralı İptal Edildi:
Anayasa Mahkemesi, 6100 sayılı Hukuk
Muhakemeleri Kanunu’nun 326/2 maddesini manevi tazminat davaları yönünden
Anayasa’ya aykırı bularak 25 Aralık 2024 tarihli kararıyla iptal etmiştir. Karar, 14 Mart 2025 tarihinde Resmî
Gazete’de yayımlanmış olup yayımdan dokuz ay sonra (14 Aralık 2025’te)
yürürlüğe girecektir. İptal edilen hüküm, kısmen kabul edilen davalarda yargılama
giderlerinin taraflar arasında hükmedilen haklılık oranına göre
paylaştırılmasını öngörüyordu. Uygulamada bu kural, özellikle manevî tazminat
davalarında davacının kısmen haklı çıkması halinde bile karşı tarafa kendi
giderlerini ödemesine yol açarak hak arama özgürlüğünü olumsuz etkiliyordu. AYM, manevi zararların parasal
karşılığının belirsizliği nedeniyle davacıların talep ettikleri tutarın
tamamını kazanamamalarının olağan olduğunu, buna rağmen kısmen haklı çıkan
davacıya gider yüklenmesinin hakkaniyete aykırı bulunduğunu belirtti. Karar ile
birlikte, manevî tazminat davalarında davacılar lehine daha adil bir gider
dağılımı sağlanmasının önü açılmış oldu.
C) DÜNYADAN HUKUKSAL HABERLER
Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), 25 Şubat 2025 tarihli BSH Hausgeräte GmbH / Electrolux AB kararı ile Avrupa’da patent ihlali davalarında mahkemelerin yargı yetkisi konusunda çığır açan bir yorum getirdi. Bu davada İsveç’te görülen bir patent ihtilafında, ABAD ilk kez bir AB ülkesinin mahkemesinin, aynı patentin diğer ülkelerdeki ihlallerine ilişkin talep ve zararları da belirli koşullarda birlikte değerlendirebileceğine hükmetti. Karar, küresel ölçekte patent uyuşmazlıklarında forum seçimi ve yetki genişliği konularında önemli bir emsal teşkil ediyor. Bu sayede AB üyesi ülke mahkemelerinin, ilgili tarafların onayı veya yakın bağlantı gibi şartlarla, yabancı patent ihlallerini kendi yargılamalarında ele alabilmesinin önü açıldı. Karar, uluslararası şirketlerin patent ihtilaflarında strateji belirlerken Avrupa mahkemelerini tercih etmelerine yol açabilecek önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
ABD Yüksek Mahkemesi, 26 Mart 2025 tarihinde sonuçlanan Garland / VanDerStok davasında, seri numarasız ve kit halinde satılan “hayalet silah” olarak tabir edilen tabancaların federal silah yasası kapsamında düzenlenebileceğine karar verdi. Mahkeme 7’ye karşı 2 oy çokluğuyla, Biden yönetiminin 2022’de getirdiği ve bu tip silah kitlerine arka plan kontrolü ve seri numarası zorunluluğu getiren düzenlemeyi onayladı. Bu kararla birlikte, bireylerin parça setleri alıp evde seri numarasız silah üretmelerine karşı federal denetim yetkisinin bulunduğu teyit edilmiş oldu. Karar, ABD’de son yıllarda artan “ghost gun” kullanımını sınırlamaya yönelik önemli bir yasal dayanak sağladı. Özellikle Yüksek Mahkeme’nin son dönemde silah haklarını genişleten kararlarının ardından bu yönde bir düzenlemeyi onaması, silah kontrolü bakımından dikkat çeken bir gelişme olarak yorumlanmaktadır.
Hindistan Parlamentosu’nun alt kanadı Lok Sabha, 27 Mart 2025 tarihinde “Göçmenler ve Yabancılar Yasası 2025”i (Immigration and Foreigners Act 2025) kabul etti. Bu kapsamlı yasa, Hindistan’ın vize rejimini ve sınır denetimlerini modernize etmeyi amaçlamaktadır. Yasa ile ülkeye giriş-çıkış kuralları, vize türleri, yabancıların kayıt ve denetimi gibi konular ilk defa tek bir çatı altında güncelleniyor. Hükümet, yeni düzenlemenin ulusal güvenliği güçlendireceğini ve ekonomik büyümeyi destekleyeceğini belirtmiştir. Özellikle yasa dışı göçün engellenmesi, vize ihlallerinin takibi ve yabancı çalışanların ülkeye kabul prosedürleri netleştirilmiştir. Hint hukuk sisteminde uzun süredir değişmeyen göç mevzuatını çağın gereklerine uyarlayan bu yasa, Güney Asya bölgesinde göç ve vize uygulamaları açısından örnek teşkil edecek önemli bir reform olarak görülüyor.
Saygılarımızla.
BOZYAKA HUKUK BÜROSU
Manisa/ Türkiye
